ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Κυκλική Οικονομία & Βιοοικονομία

1. ΓΕΝΙΚΑ

ΣΧΟΛΗ Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης
ΤΜΗΜΑ Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων
ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ %ce%b115 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Κατ/νσης Εαρινό
ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Κυκλική Οικονομία & Βιοοικονομία
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων.
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Διαλέξεις & Ασκήσεις Πράξης 3 5
Προσθέστε σειρές αν χρειαστεί. Η οργάνωση διδασκαλίας και οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιγράφονται αναλυτικά στο 4.    
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Γενικής Υποδομής (ΓΥ),Ειδικής Υποδομής (ΕΥ), Γενικών Γνώσεων (ΓΓΔ) και Επιστημονικής Περιοχής (ΔΔΤΝ, ΕΔ, ΕΥΣ, ΗΛ, ΠΑ) .
 Ειδίκευσης
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:  
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ:  Ελληνικά
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS Όχι
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (URL)

2. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μαθησιακά Αποτελέσματα
Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες  γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Σκοπός του μαθήματος είναι η συστηματική εισαγωγή των φοιτητών/τριών στις θεμελιώδεις έννοιες, αρχές και εφαρμογές της κυκλικής οικονομίας και της βιοοικονομίας, ως εναλλακτικών προσεγγίσεων στο κυρίαρχο γραμμικό υπόδειγμα ανάπτυξης. Το μάθημα αποσκοπεί στην κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν την κυκλικότητα των πόρων, την ανάδειξη της πράσινης καινοτομίας, καθώς και στην ανάδειξη του ρόλου της βιοτεχνολογίας και της βιομάζας στο πλαίσιο της βιοοικονομίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εφαρμογή κυκλικών στρατηγικών μέσω του μοντέλου των R (Reduce, Reuse, Recycle, κ.ά.), στην αξιολόγηση του κύκλου ζωής προϊόντων και υπηρεσιών, στη διαχείριση/αξιοποίηση αποβλήτων και στις δυνατότητες ενσωμάτωσης της κυκλικής και βιοοικονομικής προσέγγισης σε περιφερειακές, εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές και σχέδια δράσης. 

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να: 

  • αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά και τις επιπτώσεις του υφιστάμενου γραμμικού μοντέλου ανάπτυξης σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. 
  • κατανοούν και εξηγούν τις βασικές αρχές της κυκλικής οικονομίας και την αναγκαιότητα μετάβασης προς αυτήν, αξιοποιώντας το ιστορικό και θεωρητικό της υπόβαθρο. 
  • αναλύουν και εφαρμόζουν κυκλικές στρατηγικές (R model) και επιχειρηματικά μοντέλα που ενισχύουν την αποδοτική χρήση των πόρων και την πρόληψη αποβλήτων. 
  • αξιολογούν περιβαλλοντικές επιπτώσεις μέσω της ανάλυσης κύκλου ζωής (LCA) ως εργαλείου υποστήριξης της βιωσιμότητας σε προϊόντα και υπηρεσίες. 
  • προσεγγίζουν κριτικά σύγχρονες πρακτικές διαχείρισης και αξιοποίησης αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων τεχνολογιών ανάκτησης ενέργειας και υλικών. 
  • κατανοούν τη λειτουργία της οικονομίας των υπηρεσιών και της διαμοιραστικής οικονομίας ως μηχανισμούς που ενισχύουν την κυκλική προσέγγιση. 
  • αναγνωρίζουν τη σημασία της πράσινης καινοτομίας και της οικοεπιχειρηματικότητας για την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στο επιχειρείν. 
  • αποκτούν βασικές γνώσεις για τη βιοοικονομία, με έμφαση στη χρήση βιομάζας, στη βιοενέργεια και στον ρόλο της βιοτεχνολογίας σε βιώσιμα παραγωγικά συστήματα. 
  • συσχετίζουν την κυκλική βιοοικονομία με τα αγροδιατροφικά συστήματα, διερευνώντας πρακτικές/προοπτικές και βελτιστοποίησης πόρων. 
  • διακρίνουν τις έννοιες της μπλε και της πράσινης οικονομίας και τη συμβολή τους στη βιώσιμη ανάπτυξη. 
  • αξιολογούν εταιρικές πολιτικές και δημόσια σχέδια δράσης σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο που ενισχύουν την κυκλική και βιοοικονομία. 
  • αξιοποιούν εργαλεία και μεθοδολογίες για την πρόταση εφαρμογών κυκλικότητας και βιοοικονομίας. 
Γενικές Ικανότητες
Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.
Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών - Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις - Λήψη αποφάσεων - Αυτόνομη εργασία - Ομαδική εργασία - Εργασία σε διεθνές περιβάλλον - Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον - Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών Σχεδιασμός και διαχείριση έργων - Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα - Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον - Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου - Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής - Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
  • Αναζήτηση, ανάλυση & σύνθεση δεδομένων/πληροφοριών 
  • Αυτόνομη/ομαδική εργασία 
  • Διεπιστημονική προσέγγιση & λήψη αποφάσεων 
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον & σε θέματα συμπερίληψης 
  • Προαγωγή δημιουργικής, κριτικής και επαγωγικής σκέψης 

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα διαρθρώνεται με βάση τους παρακάτω άξονες: 

  • Το Υφιστάμενο Μοντέλο Γραμμικής Ανάπτυξης 
  • Κυκλικότητα: Αναγκαιότητα & Βασικές Αρχές 
  • Κυκλική Οικονομία: Ιστορική Αναδρομή 
  • Κυκλικές Στρατηγικές (R model) & Κυκλικά Επιχειρηματικά Μοντέλα 
  • Ανάλυση Κύκλου Ζωής 
  • Διαχείριση & Αξιοποίηση Αποβλήτων 
  • Οικονομία των Υπηρεσιών και του Διαμοιρασμού 
  • Αντίστροφες Εφοδιαστικές Αλυσίδες 
  • Πράσινη Καινοτομία – Οικοεπιχειρηματικότητα 
  • Βιοοικονομία: Βιομάζα & Βιοενέργεια 
  • Ο ρόλος της Βιοτεχνολογίας 
  • Κυκλική Βιοοικονομία – Αγροδιατροφικά Συστήματα 
  • Μπλε Οικονομία – Πράσινη Οικονομία 
  • Περιφερειακά, Εθνικά & Ευρωπαϊκά Σχέδια Δράσης 

Υπογραμμίζεται πως σε όλες τις διαλέξεις θα αναλύονται κριτικά μελέτες περιπτώσεων που θα αφορούν τους προαναφερόμενους άξονες, και θα καλύπτουν: 

  • διαφορετικά μεγέθη και κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, 
  • δράσεις των δημόσιων οργανισμών, των ιδιωτικών επιχειρήσεων, του μη-κυβερνητικού τομέα, , αλλά και της κοινωνίας των πολιτών,  
  • την ελληνική, ευρωπαϊκή και διεθνή πραγματικότητα, 
  • μεγάλο χρονικό εύρος (από τις απαρχές της κυκλικής διαχείρισης πόρων μέχρι σήμερα) 

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Πρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ.
  • Πρόσωπο με πρόσωπο στην τάξη 
  • Εξ αποστάσεως εκπαίδευση
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
  • Χρήση διαφανειών, βιντεοπροβολέα και διαδικτύου. 
  • Υποστήριξη διδασκαλίας με χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας elearning 
  • Επικοινωνία με τους φοιτητές μέσω email, τηλεδιάσκεψης,και  με χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας elearning 
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας. Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ. Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

Οργάνωση Διδασκαλίας

ΔραστηριότηταΦόρτος εργασίας εξαμήνου
Διαλέξεις26
Ασκήσεις Πράξης13
Μελέτη Βιβλιογραφίας40
Παρουσίαση/Συγγραφή εργασιών46
Σύνολο125
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες. Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

Γραπτή Εξέταση: (50%) 

(περιλαμβάνει ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών ή/και ερωτήσεις ανάπτυξης) 

Προφορική Παρουσίαση ή/και Γραπτή Εργασία: (50%) 

(περιλαμβάνει ενεργή συμμετοχή στις συζητήσεις των διαλέξεων, σύντομη προφορική παρουσίαση (εντός εξαμήνου), ή/και συγγραφή εργασίας στη θεματολογία του μαθήματος) 

Το χρονοδιάγραμμα, και τα συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης ανακοινώνονται στις αρχικές διαλέξεις, και καταγράφονται στην ιστοσελίδα του μαθήματος. 

5. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Συγγράμματα

  • Graedel T.E. and Allenby B.R. (2009). Βιομηχανική Οικολογία. Εκδόσεις Κλειδάριθμος.
  • Sankar A. R. (2021). Διαχείριση Περιβάλλοντος. Εκδόσεις Τζιόλα. {Κωδικός Ευδόξου: 86056487}
  • Βλαχοκώστας Χ. (2022). Αειφορική Διαχείριση & Κυκλική Οικονομία. Εκδόσεις Γιαχούδη. {Κωδικός Ευδόξου: 110158466}
  • Παπαγρηγορίου Α. & Ζάβαλη Μ. (2023). Κυκλική Οικονομία & Επιχειρηματικότητα στον αγροδιατροφικό τομέα. Εκδόσεις Κάλλιπος. {Κωδικός Ευδόξου: 114025190} 

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

  • Circular Economy [Elsevier] 
  • Circular Economy and Sustainability [Springer] 
  • Clean Technologies and Environmental Policy [Springer] 
  • Ecological Indicators [Elsevier]  
  • Journal of Cleaner Production [Elsevier] 
  • Journal of Industrial Ecology [Wiley] 
  • Resources [MDPI]  
  • The International Journal of Life Cycle Assessment [Springer]