ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Κοινωνικοτεχνικά Συστήματα & Αειφορικές Μεταβάσεις

1. ΓΕΝΙΚΑ

ΣΧΟΛΗ Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης
ΤΜΗΜΑ Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων
ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Προπτυχιακό
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ %ce%b215 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Κατ/νσης Εαρινό
ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Κοινωνικοτεχνικά Συστήματα & Αειφορικές Μεταβάσεις
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων. 		ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
Διαλέξεις & Ασκήσεις Πράξης 3 5
Προσθέστε σειρές αν χρειαστεί. Η οργάνωση διδασκαλίας και οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιγράφονται αναλυτικά στο 4.    
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Γενικής Υποδομής (ΓΥ),Ειδικής Υποδομής (ΕΥ), Γενικών Γνώσεων (ΓΓΔ) και Επιστημονικής Περιοχής (ΔΔΤΝ, ΕΔ, ΕΥΣ, ΗΛ, ΠΑ) . 		 Ειδίκευσης
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:  
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ:  Ελληνικά
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS Όχι
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (URL)

2. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μαθησιακά Αποτελέσματα
Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες  γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Σκοπός του μαθήματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές και τις φοιτήτριες στη μελέτη των κοινωνικοτεχνικών συστημάτων, καθώς και στη μελέτη των αειφορικών μεταβάσεων, μέσα από μία συστημική και διεπιστημονική προσέγγιση. Οι διαλέξεις εστιάζουν στις σχέσεις μεταξύ τεχνολογίας, κοινωνίας, θεσμών και αγοράς, καθώς και στους τρόπους με τους οποίους επιδιώκονται και οργανώνονται μετασχηματιστικές αλλαγές προς την κατεύθυνση της αειφορίας. 

Υπό αυτό το πρίσμα, το μάθημα στοχεύει στην καλλιέργεια αναλυτικών και στρατηγικών ικανοτήτων, ώστε οι φοιτητές/τριες να μπορούν να κατανοούν, να αξιολογούν (αλλά και να συμμετέχουν ενεργά) σε διαδικασίες αειφορικού μετασχηματισμού που συνδέονται με την κάλυψη διαφορετικών κοινωνικών αναγκών, και λαμβάνουν χώρα σε διαφορετικά οργανωσιακά/θεσμικά περιβάλλοντα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην κατανόηση των πολύπλοκων δυναμικών που διέπουν τις ενεργειακές, κοινωνικοοικολογικές και δίκαιες μεταβάσεις, καθώς και στον ρόλο της (πράσινης και κοινωνικής)καινοτομίας, της διακυβέρνησης και των πολιτικών σχεδιασμών. 

 Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες θα είναι σε θέση να: 

  • περιγράφουν βασικές έννοιες της θεωρίας συστημάτων και της συστημικής σκέψης. 
  • αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες κοινωνικοτεχνικών συστημάτων. 
  • εξηγούν πώς αναπτύσσονται οι τεχνολογικές και κοινωνικές καινοτομίες και πώς επηρεάζουν τις διαδικασίες μετάβασης. 
  • αναλύουν μεταβάσεις με βάση το πλαίσιο πολλαπλών επιπέδων (MLP). 
  • κατανοούν τις βασικές αρχές της διαχείρισης/διακυβέρνησης των μεταβάσεων  
  • χρησιμοποιούν βασικά μεθοδολογικά εργαλεία (systems mapping, technology forecast, scenario planning) 
  • αναλύουν και αξιολογούν μεταβάσεις (ενεργειακές, δίκαιες, συμμετοχικές), αλλά και να αντιλαμβάνονται τις συμπληρωματικότητα ανάμεσα στους επιμέρους τύπους. 
  • να διαμορφώνουν κριτική άποψη για τον ρόλο της καινοτομίας και των οργανισμών στις μεταβάσεις.
Γενικές Ικανότητες
Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.
Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών - Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις - Λήψη αποφάσεων - Αυτόνομη εργασία - Ομαδική εργασία - Εργασία σε διεθνές περιβάλλον - Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον - Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών Σχεδιασμός και διαχείριση έργων - Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα - Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον - Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου - Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής - Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
  • Αναζήτηση, ανάλυση & σύνθεση δεδομένων/πληροφοριών 
  • Αυτόνομη/ομαδική εργασία 
  • Διεπιστημονική προσέγγιση & λήψη αποφάσεων 
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον & σε θέματα συμπερίληψης 
  • Προαγωγή δημιουργικής, κριτικής και επαγωγικής σκέψης 

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Το μάθημα διαρθρώνεται με βάση τους παρακάτω άξονες: 

  • Εισαγωγή στη Συστημική Σκέψη και τη Θεωρία Συστημάτων 
  • Κοινωνικοτεχνικά Συστήματα: Έννοια και Κεντρικά Χαρακτηριστικά 
  • Τεχνολογία, Συστημική Καινοτομία και Κοινωνική Αλλαγή 
  • Το Πλαίσιο Πολλαπλών Επιπέδων (MLP): Θύλακες, Καθεστώτα και Τοπία 
  • Διακυβέρνηση και Διαχείριση των Μεταβάσεων 
  • Μεθοδολογικές Προσεγγίσεις και Εργαλεία Ανάλυσης 
  • Κοινωνικοοικολογικές Μεταβάσεις 
  • Αειφορικές και Πράσινες Μεταβάσεις 
  • Δίκαιες και Συμμετοχικές Μεταβάσεις 
  • Ενεργειακές Μεταβάσεις 
  • Κοινωνική Καινοτομία και Μεταβάσεις «από τα Κάτω» 
  • Ρυθμιστικά Πλαίσια και Σχέδια Δράσης για τη Βιωσιμότητα 

 Υπογραμμίζεται πως σε όλες τις διαλέξεις θα αναλύονται κριτικά μελέτες περιπτώσεων που θα αφορούν τους προαναφερόμενους άξονες, και θα καλύπτουν: 

  • διαφορετικά κοινωνικοτεχνικά συστήματα που συνδέονται με κάλυψη επιμέρους κοινωνικών αναγκών (μεταφορές, παραγωγή ενέργειας, στέγαση, κινητικότητα, αγροδιατροφή, κ.α.). 
  • διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες (παρελθοντικές, υφιστάμενες & σχεδιαζόμενες μεταβάσεις)  
  • την ελληνική, ευρωπαϊκή και διεθνή πραγματικότητα.

4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Πρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ.
  • Πρόσωπο με πρόσωπο στην τάξη 
  • Εξ αποστάσεως εκπαίδευση
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές
  • Χρήση διαφανειών, βιντεοπροβολέα και διαδικτύου.
  • Υποστήριξη διδασκαλίας με χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e–learning 
  • Επικοινωνία με τους φοιτητές μέσω e–mail, τηλεδιάσκεψης,και  με χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e–learning 
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας. Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ. Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

Οργάνωση Διδασκαλίας

ΔραστηριότηταΦόρτος εργασίας εξαμήνου
Διαλέξεις26
Ασκήσεις Πράξης13
Μελέτη Βιβλιογραφίας40
Παρουσίαση/Συγγραφή εργασιών46
Σύνολο125
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ
Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες. Αναφέρονται ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.
  • Προφορική Παρουσίαση: (50%) – (περιλαμβάνει ενεργή συμμετοχή στις συζητήσεις των διαλέξεων, σύντομες προφορικές παρουσιάσεις (εντός εξαμήνου),  
  • Εργασία: (50%) – (περιλαμβάνει συγγραφή εργασίας (στο τέλος του εξαμήνου) στη θεματολογία του μαθήματος) 

 Το χρονοδιάγραμμα, και τα συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης ανακοινώνονται στις αρχικές διαλέξεις, και καταγράφονται στην ιστοσελίδα του μαθήματος. 

5. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Συγγράμματα

  • Δήγκας AΓ. (2021). Ενεργειακές Προκλήσεις & Πράσινη Μετάβαση. Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική. {Κωδικός Ευδόξου: 122079184}  
  • Μανώλας Ε. & Ταμπάκης Σ. (2018). Διεθνής Περιβαλλοντική Πολιτική. Εκδόσεις Δίσιγμα. {Κωδικός Ευδόξου: 77112794}  
  • Μαυροφίδης Θ. (2018). Κοινωνία & Σύστημα: Εισαγωγή στη σύγχρονη συστημική θεωρία. Εκδόσεις Πατάκη. {Κωδικός Ευδόξου: 77119688}  
  • Bijker W.E. (2018). Διaμορφώνοντας την Τεχνολογία – Δομώντας την Κοινωνία. Εκδόσεις Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. {Κωδικός Ευδόξου: 77114128}

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

  • Energy Research and Social Change [Elsevier] 
  • Environmental Innovation and Societal Transitions [Elsevier] 
  • Futures [Elsevier] 
  • Sustainable Production and Consumption [Elsevier] 
  • Technological Forecasting & Social Change [Elsevier] 
  • Technology Analysis and Strategic Management [Taylor & Francis]